در حالی که آمارهای شرکت‌های بین‌المللی از دو برابر شدن صادرات نفت ایران به چین از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن خبر می‌دهد، آمریکا با در نظر گرفتن احتمال شکست مذاکرات احیای برجام به گزینه مجازات شرکت‌های چینی ناقض تحریم‌ها فکر می‌کند.
خبرگزاری رویترز جمعه اول مرداد از قول یک مقام آمریکایی که نخواسته نامی از وی برده شود، گزارش داده است واشینگتن با این احتمال که ایران به میز مذاکرات برنگردد یا دولت جدید به رهبری ابراهیم رئیسی مواضع سختگیرانه‌تری نسبت به دولت حسن روحانی در مذاکرات بگیرد، در حال بررسی اقداماتی برای ممانعت از فروش نفت ایران به چین است.
این گزارش می‌گوید دولت آمریکا اوایل سال جاری میلادی به چین اطلاع داده بود که خواهان احیای برجام است و با توجه به انتظار لغو تحریم‌ها، آمریکا نیازی به مجازات شرکت‌های چینی که تحریم‌های ایران را دور می‌زدند، نمی‌دید.
شرکت ردیابی نفتکش‌ها، رفینیتو گزارش داده که طی زمستان پارسال صادرات نفت ایران به چین به ۵۵۷ هزار بشکه در روز رسیده که تقریبا دو برابر پارسال است؛ اما دیگر شرکت ردیابی نفتکش‌ها، تانکر ترکز، می‌گوید در سال جاری میلادی صادرات نفت ایران به چین حدود یک میلیون بشکه در روز است و پارسال رقم واقعی صادرات نفت ایران به چین نیم میلیون بشکه بوده است.
رویترز می‌نویسد دو موضوع هنوز مبهم است؛ اول اینکه دولت رئیسی چه زمانی مایل به ادامه مذاکرات است و دوم اینکه آیا مایل به ادامه مذاکرات قبلی است یا انتظارات و خواسته‌های جدیدی مطرح خواهد کرد.
آخرین دور مذاکرات هسته‌ای ۳۰ خرداد به پایان رسید و عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران گفته است ادامه مذاکرات به دولت بعدی محول خواهد شد. منابع غربی و روسیه نیز پیش‌بینی کرده‌اند دور جدید مذاکرات حداقل تا اواخر مرداد به تاخیر خواهد افتاد.
مقام آمریکایی یادشده به رویترز گفته است اگر ایران و آمریکا به برجام بازگردند، دلیلی بر تحریم شرکت‌هایی که نفت از ایران وارد می‌کنند، نیست؛ اما موضع ایران درباره به تاخیر انداختن ادامه مذاکرات تا دولت رئیسی، «خیلی مبهم» است.
همزمان یک مقام ایرانی که نخواسته نامی از وی برده شود، به این خبرگزاری گفته است ایران احتمالا در مذاکرات آتی درخواست‌های جدیدی نظیر حق غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم یا استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته داشته باشد.
قبلا وال استریت ژورنال نیز گزارش داده بود آمریکا در نظر دارد تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد تا این کشور را وادار به ادامه مذاکرات کند.
چین تنها مشتری نفتی مهم است که واردات نفت از جمهوری اسلامی را ادامه می‌دهد. آمارهای سال گذشته گمرک چین نشان می‌دهد روزانه ۸۰ هزار بشکه واردات نفت از ایران داشته، اما شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها رقم واقعی فروش نفت ایران به چین را حدود ۳۲۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه ارزیابی کرده‌اند.
برای سال جاری نیز این رقم حدود ۵۷۷ هزار تا یک میلیون بشکه ارزیابی شده، در حالی که گمرک چین در آمارهای رسمی مدعی است که حتی یک بشکه نفت از ایران در سال ۲۰۲۱ خریداری نکرده است.
رویترز و بلومبرگ قبلا گزارش داده بودند که بخش بزرگی از نفت ایران تحت نام نفت دیگر کشورها، از جمله عراق، امارات، عمان و مالزی وارد چین می‌شود.
رویترز همچنین پنجشنبه ۳۱ تیر در گزارشی به نقل از هفت منبع مطلع نوشت، پس از آن که آمریکا نفت ایران و ونزوئلا را تحریم کرد، شرکت «کنکورد پترولیوم» چین که دو سال پیش از طرف آمریکا تحریم شده بود نقش محوری در معاملات نفتی این دو کشور ایفا کرده است.
یک مقام ایرانی به رویترز گفته است تصمیم درباره برنامه هسته‌ای ایران با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی است و احتمالا بعد از مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی یا چند هفته دیرتر، ابلاغ خواهد شد. به گفته وی، احتمالا آقای عراقچی، حداقل در دوران تحویل دولت روحانی به رئیسی، به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته‌ای باقی بماند.
وی گفته است باید منتظر ماند و دید آیا آقای رئیسی تیم مذاکره کننده هسته‌ای را تغییر می‌دهد یا نه.
مقام آمریکایی نیز تاکید کرده که اگر چشم‌اندازی برای از سرگیری سریع مذاکرات هسته‌ای دیده نشود، دولت بایدن باید در مذاکرات بازبینی کند و سختگیری‌هایی علیه ایران اعمال کرده و هزینه‌ها برای تهران را افزایش دهد.
