ایران خوش‌بین است که خروج آمریکا از افغانستان به نفع تهران باشد. نزدیک به دو ماه از آخرین دیدار بین ایران و قدرت‌های مهم جهانی در تلاش برای احیای توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 در وین می‌گذرد و یک هفته است که ویلیام برنز، رئیس آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا برای گفت‌وگو با محوریت توافق با اسرائیل، از اسرائیل دیدن کرده است.
به گزارش واحد ترجمه شبکه رسانه‌ای بیان، به نقل از «جروزالم پست» درعین‌حال، ایران رئیس‌جمهوری جدیدی به نام ابراهیم رئیسی دارد که در اوایل ماه اوت برای چهار سال آینده انتخاب شد.
پس از شش دور مذاکرات هسته‌ای از ماه آوریل، زمان شروع مجدد مذاکرات مشخص نیست؛ اما مقامات ایرانی اشاره کردند که به محض تشکیل دولت جدید، جلسات می‌تواند دوباره آغاز شود.
پروفسور محمد مرندی، رئیس گروه مطالعات آمریکایی در دانشگاه تهران به «مدیا لاین» گفت که برای ایران تنها جزء مهم این توافق این است که آمریکایی‌ها باید به طور کامل از توافقنامه 2015، معروف به برنامه جامع اقدام مشترک، پیروی کنند.
آن‌ها باید به پای میز مذاکره برگردند و توافق هسته‌ای را به طور کامل اجرا کنند. وی خاطرنشان کرد: «ایران به آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهد که تنها بخشی از تحریم‌ها را لغو کنند. آمریکایی‌ها باید به سال 2015 بازگردند، این امر در مورد اروپایی‌ها نیز صادق است.»
مرندی سفر اخیر رئیس سیا برای بحث در مورد خواسته‌های اسرائیل در مورد توافق جدید را رد کرد. وی گفت: «برای ایران مهم نیست که اسرائیلی‌ها چه می‌خواهند و چه فکری می‌کنند، ایران به آن‌ها اهمیتی نمی‌دهد.»
اما مقامات آمریکایی و اتحادیه اروپا ابراز نگرانی کرده‌اند که انتخاب یک فرد تندرو به عنوان رئیس جمهور در میان اصرار جمهوری اسلامی مبنی بر لغو تحریم‌ها، ممکن است کار را پیچیده‌تر کند.
مرندی گفت: «نه، این درست نیست، آقای رئیسی هیچ ارتباطی با این وضعیت ندارد. برای ایرانیان، چه در زمان روحانی و چه در زمان رئیسی، این اهمیت دارد که آمریکایی‌ها توافق هسته‌ای را اجرا کنند، به همه تعهدات خود پایبند باشند و اروپایی‌ها نیز به تعهدات خود پایبند باشند.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در سال 2018 این کشور را از توافق خارج و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره اعمال کرد.
تهران و قدرت‌های جهانی در تلاش برای بازگرداندن واشنگتن به توافق هسته‌ای 2015، لغو تحریم‌ها و بازگرداندن ایران به تعهدات هسته‌ای که در تلافی تحریم‌های مجدد اعمال کرده بود، در وین در حال مذاکره هستند.
مرندی گفت: «تا زمانی که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها سنگ‌اندازی کنند و تا زمانی که آن‌ها امتیازات جدیدی می‌خواهند و تا زمانی که می‌خواهند تحریم‌هایی را که پس از توافق هسته‌ای وضع شده بود، حفظ کنند، ما توافق نمی‌کنیم و ایران تعهدات خود را کاملاً نادیده می‌گیرد.»
شلومو بروم، یک پژوهشگر ارشد در موسسه مطالعات امنیت ملی به مدیا لاین گفت که فروپاشی مذاکرات قریب‌الوقوع نیست.
وی گفت: «من فکر نمی‌کنم ما هنوز در نقطه‌ای بی‌بازگشت هستیم. هنوز زود است که بگوییم قصد دولت جدید ایران و نیت واقعی آقای خامنه‌ای (رهبر) چیست.»
بروم توضیح می‌دهد که اسرائیل دو خواسته دارد که می‌خواهد دولت بایدن هنگام مذاکره به آن توجه کند.
وی گفت: «اولین خواسته اسرائیل این است که آمریکا بر توافق درازمدت که شامل موضوعات دیگری مانند رفتار کلی ایرانیان در خاورمیانه و موضوع موشک‌های بالستیک خواهد بود، اصرار داشته باشد.»
بروم گفت: «دومین درخواست، اگر همه‌چیز شکست بخورد و توافقی جدیدی حاصل نشود، دو طرف [آمریکا و اسرائیل] باید در مورد اقدامات بعدی شامل استفاده از قدرت نظامی در صورت لزوم و در صورت ادامه پیشرفت ایران در توانمندی‌های هسته‌ای نظامی خود، بحث کنند.»
آمریکا موضع خود را به روشنی اعلام کرده و گفته است اجازه نمی‌دهد این مذاکرات بی‌پایان، ادامه یابد.
تنش بین اسرائیل و ایران در هفته‌های اخیر پس از حمله مرگبار به یک کشتی که توسط شرکتی که متعلق به بخشی از مالکیت کشتیرانی اسرائیلی ایال اوفر است، در سواحل عمان در دریای عرب، در حال افزایش است.
اسرائیل، آمریکا و انگلیس همگی ایران را به دست داشتن در این حمله متهم کردند.
این پنجمین حمله علیه کشتی مربوط به اسرائیل از ماه فوریه است، در حالی که ایران اسرائیل را متهم به انجام چندین حمله اخیر به کشتی‌های خود می‌کند.
ایران همچنین اسرائیل را متهم به خرابکاری در سایت‌های هسته‌ای و کشته شدن تعدادی از دانشمندان خود کرده است.
به گفته بروم، «سایه جنگ» مدت طولانی است که آغاز شده و دلیل اصلی آن عدم توافق هسته‌ای نیست.
بروم گفت: «من فکر نمی‌کنم ارتباط واضحی بین جنگ نیمه پنهان و توافق هسته‌ای وجود داشته باشد؛ زیرا، زمانی که توافق هنوز مؤثر بود ترامپ از آن خارج شد.»
بروم استدلال می‌کند که این حملات تلاشی برای سرکوب نیروهای نیابتی ایران در منطقه است.
وی افزود: «[…] این کمک‌هایی است که ایران به نیروهای نیابتی خود می‌دهد و استفاده از نیروهای نیابتی‌اش برای به دست آوردن نفوذ و قدرت در مناطقی مانند سوریه، لبنان و جاهای دیگر، تهدیدی برای امنیت دولت اسرائیل است. این نوع جنگ کوچک ایران بدون توجه به توافق ادامه خواهد داشت.»
برخی ناظران خاطرنشان کرده‌اند که خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان منجر به چرخشی ناگهانی برای احیای توافق هسته‌ای با ایران خواهد شد.
بروم مخالف است. وی گفت: «من فکر نمی‌کنم این موضوع چندان مهم باشد. مهم‌تر این است که ایالات‌متحده در عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس چه می‌کند.»
بروم می‌گوید برخی معتقدند که کنترل طالبان بر افغانستان یک «سردرد بزرگ» برای ایران ایجاد می‌کند.
وی گفت: «برای آمریکا خوب است که ایران مجبور باشد توجه خود را به جبهه دیگری معطوف کند و ایالات‌متحده می‌تواند به این امر کمک کند و عناصر خاصی را برای تحریک ایران تحت فشار قرار دهد.»
به گفته وی، تغییر گارد در افغانستان تأثیری در منطقه نخواهد داشت.
بروم ادامه داد: «من فکر نمی‌کنم آنچه در افغانستان اتفاق می‌افتد تأثیر بزرگی بر خاورمیانه داشته باشد.»
مرندی مدعی است ایالات‌متحده به دلیل وقایع کابل «تحقیر و ضعیف شده است» و «مرزهای شرقی ایران می‌توانند آرام‌تر شوند.»
وی گفت: «این یک شکست فاجعه‌بار برای ایالات‌متحده است. همچنین، ایران دو دهه است که با طالبان صحبت و مذاکره می‌کند و ایران خوش‌بین است که طالبان امروز تفاوت چشمگیری با طالبان گذشته دارد. بنابراین، اکنون که ایالات‌متحده و عوامل آن رفته‌اند، ایران و افغانستان ممکن است بتوانند روابط عادی‌تری برقرار کنند.»
