نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران و از مدافعان اعتراضات سراسری، روز جمعه ۱۴ مهر به عنوان برنده جایزه صلح نوبل معرفی شد.
بیانیه کمیته نوبل صلح با شعار «زن، زندگی، آزادی» آغاز میشود و به جانباختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد نیز اشاره دارد.
کمیته نوبل در کشور نروژ روز جمعه اعلام کرد که این جایزه معتبر را به دلیل نبرد نرگس محمدی با سرکوب زنان در ایران و «مبارزهاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همگان» به او اهدا میکند.
این کمیته اضافه کرد: «مبارزه شجاعانه او با هزینههای شخصی بسیار زیادی همراه بوده است.» نرگس محمدی در سالهای اخیر حتی فرصت زندگی با خانواده خود را که مجبور به ترک ایران شدهاند نداشته است.
پس از شیرین عبادی، نرگس محمدی دومین زن ایرانی است که به این جایزه دست مییابد.
خبر این جایزه در حالی منتشر میشود که نرگس محمدی به دلیل فعالیتهای مدنی خود از جمله انتقاد از سرکوب اعتراضات مردم، حمایت از زندانیان سیاسی، مخالفت با مجازات اعدام و دفاع از حقوق شهروندان در دو دهه اخیر بارها روانهٔ زندان شده و هماکنون نیز در زندان است.
این فعال حقوق بشر و زندانی سیاسی در پیامی که در سالروز «کشتهشدن مهسا امینی» در ۲۵ شهریور سال ۱۴۰۱ منتشر شد این روز را «روز ثبت ظلم حکومت استبدادی دینی علیه زنان ایران» توصیف کرده بود.
جایزه صلح نوبل در حالی به یک فعال زن حقوق بشر در ایران اهدا میشود که اعتراضات سراسری در یک سال اخیر در صدر اخبار جهان قرار داشته و مشکلات مردم ایران در معرض دید تمام جهانیان قرار گرفته است.
جانباختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور سال گذشته به گستردهترین اعتراضات مردمی در ایران دامن زد و تا امروز ادامه داشته است. شعار اصلی این اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» بود، شعار و اعتراضی که مورد حمایت نرگس محمدی نیز بوده است.
همزمان در روزهای اخیر خبر به کمارفتن یک دختر جوان دیگر به نام آرمیتا گراوند که بدون حجاب اجباری به ایستگاه مترو پا گذاشته بود در ایران و جهان در صدر اخبار بوده است.
کمیته نوبل صلح روز جمعه در بیانیه خود نوشت که شعار معترضان اخیر در ایران، یعنی «زن، زندگی، آزادی» «به درستی بیانگر فداکاری و کار نرگس محمدی است.»
این کمیته درباره کلمه «زن» نوشت که محمدی «علیه تبعیض و ستم سیستماتیک به زنان مبارزه میکند». همچنین درباره کلمه
«زندگی» در این بیانیه اضافه شده که نرگس محمدی «از مبارزه زنان برای
حق داشتن زندگی کامل و با عزت حمایت میکند. این مبارزه در سراسر ایران با آزار و اذیت، زندان، شکنجه و حتی مرگ مواجه شده است.»
کمیته نوبل صلح درباره «آزادی» نیز نوشت: «او برای آزادی بیان و حق استقلال، و همچنین علیه قوانینی مبارزه میکند که زنان را به دور از چشمبودن و پوشاندن بدنشان ملزم میکند. مطالبه آزادی بیان توسط تظاهرکنندگان نه تنها در مورد زنان، بلکه برای کل جمعیت [ایران] است.»
نرگس محمدی به ویژه در ماههای گذشته با انتشار نامههای متعدد درباره وضعیت زندانها و بازداشتگاه و خشونت علیه زندانیان و بازداشتشدگان اعتراضات سراسری هشدار داده است.
او اواسط آذر پارسال در نامهای به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، «تعرض به زنان حین بازداشت و در بازداشتگاهها» را «بخشی از برنامه سرکوب» جمهوری اسلامی علیه زنان معترض و مبارز خوانده بود.