اداره دموکراسی، حقوق‌بشر و کار وزارت امور خارجه ایالات متحده روز چهارشنبه ۲۲ تیر در واکنش به موج تازه بازداشت‌ها در ایران، تلاش‌های مداوم جمهوریاسلامی برای سرکوب مخالفت «مسالمت‌آمیز» منتقدان را محکوم کرد.
در توئیت این نهاد دولتی آمریکا آمده است: «دستگیری‌های اخیر در ایران سرکوب ناشایست مخالفت مسالمت‌آمیز از جمله علیه فعالان سیاسی، فیلم‌سازان و زنان شجاع معترض به قوانین حجاب اجباری است. ایالات متحده تلاش‌های مستمر [حکومت] ایران برای جلوگیری از کاربرد آزادی بیان را محکوم می‌کند.»
فشارها و برخوردهای قهری از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی علیه فعالان صنفی و مدنی بار دیگر شدت گرفته است، از جمله در روزهای اخیر سه چهره شناخته‌شده سینمای ایران شامل محمد رسول‌اف، مصطفی آلاحمد و جعفر پناهی به بهانه اجرای احکام قدیمی و یا اتهام‌های امنیتی بازداشت و به زندان منتقل شده‌اند.
همچنین شامگاه ۱۷ تیرماه مصطفی تاج‌زاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و از منتقدان صریح علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، بازداشت و روانه زندان شد.
خبرگزاری «مهر» اتهام تاج‌زاده را «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت کشور» عنوان کرده است. این خبرگزاری بدون ذکر جزئیات نوشته که اتهام دیگر تاج‌زاده «نشر اکاذیب برای تشویش اذهان عمومی بوده است که به این ترتیب حکم بازداشت وی از سوی مقام قضائی صادر شده است.»
در روز ۲۰ تیرماه هم شماری از نزدیکان جان‌باختگان سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ از جمله ناهید شیرپیشه و مهرداد بختیاری، مادر و عموی پویا بختیاری و محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلی‌پور، بازداشت شدند.
درباره دلیل موج جدید بازداشت خانواده‌های دادخواه آبان و اتهامات مطرح‌شده در مورد آن‌ها اطلاعاتی منتشر نشده است.
در سال‌های گذشته خانواده‌های دادخواه آبان ۹۸ با فشارهای زیادی از سوی حکومت روبرو بوده و شماری از آن‌ها بارها به صورت خشونت‌بار بازداشت شده بودند. همچنین در مورد برخی از آن‌ها از جمله منوچهر بختیاری، پدر پویا بختیاری، حکم حبس صادر شده است.
کانون نویسندگان ایران روز ۲۲ تیرماه با صدور بیانیه‌ای با اشاره به بازداشت سه فیلم‌ساز ایرانی و دادخواهان آبان ۹۸، سرکوب «سازمان‌یافته از سوی حاکمیت» را محکوم کرد و خواهان آزادی بی‌قید و شرط بازداشت‌شدگان اخیر و همه زندانیان سیاسی و عقیدتی شد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران نیز ادامه سرکوب فعالان مدنی و بازداشت محمد رسول‌اف، مصطفی آلاحمد و جعفر پناهی را محکوم کرد و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنان شد.
این شورا نوشت: تاریخ فراموش نخواهد کرد که هنرمندانی چون جعفر پناهی، محمد رسول‌اف و مصطفی آلاحمد، صدای مظلومان جامعه از جمله معلمان و کارگران دربند بودند.
تشکل یاد شده، این هنرمندان را مصداق عینی «هنر به‌مثابه تعهد» نامید و خواستار پایان سرکوب شهروندان و فعالان صنفی و مدنی و بازگشت حکومت به مدار حقوقی و قانونی شد.
در همین حال، بازداشت این افراد، به ویژه بازداشت سینماگران ایرانی، با واکنش‌های بین‌المللی گسترده مواجه شده و از جمله سه جشنواره سینمایی و هنری اروپایی، این اقدام جمهوری اسلامی را به شدت محکوم کرده‌اند.
اندکی پیش از این بازداشت‌ها، خبرگزاری‌های نزدیک به سپاه پاسداران، اخبار بازداشت چند شهروند اروپایی، در ماه‌های گذشته را نیز علنی کردند.
در هفته‌های اخیر همچنین بیش از ۱۲ فعال مدنی و صنفی، از جمله نرگس محمدی، سعید مدنی، کیوان صمیمی، محمد حبیبی، و رضا شهابی دستگیر و محاکمه یا به زندان بازگردانده شده‌اند.
دیدبان حقوق بشر روز ۲۱ تیر در واکنش به موج تازه بازداشت‌ها اعلام کرد که این برخوردهای قهری در شرایطی صورت می‌گیرد که احیای برجام ظاهرا با «بن‌بست» مواجه شده و نارضایتی مردم از افزایش مشکلات اقتصادی و ناکارآمدی دولت در اداره کشور شدت یافته است.
این نهاد حقوق بشری از مقام‌های جمهوری اسلامی خواست که «سرکوب مخالفان» را پایان دهند و افراد بازداشت‌شده به خاطر فعالیت مسالمت‌آمیز و انتقاد از حکومت را آزاد کنند.
