شبکه خبری «سیانان» در گزارشی تحقیقی، شبکهای از بازداشتگاههای غیرقانونی و به اصطلاح «امن» نیروهای امنیتی و سرکوب جمهوری اسلامی را شناسایی کرده که ماموران در آنها برای شکنجه، آزار و اذیت جنسی و تجاوز به معترضان بازداشتشده، استفاده کردهاند و این شکنجهها حتی از شکنجههایی که افراد در بازداشتگاهها و زندانهای رسمی بر افراد اعمال میشود، «وحشیانهتر» بودهاند.
سیانان در گزارش خود که شامگاه سهشنبه دوم اسفند منتشر شد، نوشته است که در بازه زمانی چهار ماهه توانسته با ۱۲ نفر که در جریان اعتراضات سراسری بازداشت شده بودند و در بازداشتگاههای مخفی وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت شکنجه قرار گرفتهاند، گفتوگو کند.
بر اساس این گزارش، «بازداشتگاههای غیررسمی که عمدتا توسط نیروهای قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ماموران اطلاعاتی اداره میشوند، کلید شکنجه سازمانیافته هستند. این مراکز خارج از سیستم رسمی ایران وجود دارند و از هرگونه روند عادلانهای که جمهوری اسلامی میپذیرد، فرار میکنند و ظاهرا وحشیگری را به شکل بیحد و حصری ممکن میکنند.»
بر اساس روایتهایی که این شبکه خبری از شکنجه معترضان نگهداریشده در مراکز امن منتشر کرده، «شدیدترین اشکال شکنجه شامل برقگرفتگی، کشیدن ناخنها، شلاق و ضرب و شتم که منجر به زخم و شکستگی دستها شده و خشونت جنسی» در این مراکز بر بازداشتیها اعمال شده است.
سیانان توانسته است مکان بیش از 36 بازداشتگاه و شکنجهگاه مخفی رژیم جمهوری اسلامی را مشخص کند. بر اساس این گزارش، بسیاری از آنها زندانهای اعلامنشده در داخل مراکز دولتی مانند پایگاههای نظامی و سپاه پاسداران هستند که سالهاست برای گروههای حقوقبشری و وکلا شناختهشده هستند. برخی دیگر زندانهای مخفی و موقتی هستند – گاهی انبارها، اتاقهای خالی ساختمانها یا حتی زیرزمینهای مساجد – که در جریان خیزش انقلابی مردم در نزدیکی محلهای تظاهرات قرار گرفتند.
سیانان توانسته فقط مکان 9 بازداشتگاه «امن» را در شهر تهران شناسایی کند که 7 بازداشتگاه از این تعداد در مرکز تهران، یکی در شمال تهران و دیگری نیز در جنوبشرق تهران قرار دارند.
این شبکه همچنین بازداشتگاههای مخفی دیگری را نیز در سنندج، تبریز، کرمانشاه، ارومیه، سقز، کرج، آمل، مشهد و زاهدان شناسایی کرده است.
بر اساس دهها شهادت بازماندگان شکنجه و همچنین کارشناسان حقوقی که سیانان آنها را ثبت کرده، شکنجهای که بر معترضان در این مکانهای خارج از ساختار اعمال میشود، از نظر شدت «بیسابقه» بوده است.
سیانان همچنین در گفتوگو با یک زن معترض بازداشت شده در زاهدان، از تجاوز مکرر به این زن بهمدت یک ماه در بازداشتگاه مخفی که در آن نگهداری میشده خبر داده است.
پیشتر وبسایت حقوقبشری «حالوش» از تجاوز جنسی ماموران اطلاعات سپاه به زنان بازداشتشده بلوچ در جریان اعتراضات خبر داده و نوشته بو دکه بازداشت مولوی عبدالمجید مرادزهی به دلیل پیگیریهای او درباره تجاوز به دختران بازداشتشده بلوچ بوده است.
بر اساس گزارشهای متعددی که بهدست این شبکه خبری رسیده، ماموران از بازداشتگاههای مخفی معمولاً به عنوان اولین توقفگاه برای بسیاری از معترضان بازداشتشده استفاده کردهاند. آنها به اندازه چند ساعت یا حتی تا یک ماه در این بازداشتگاه نگهداشته شده بودند.
بر اساس شهادتهای جمعآوریشده توسط سیانان، روشهای بازجویی از آزار کلامی تا اشکال شدید شکنجه جنسی و جسمی متغیر بود. در تمام این موارد، خانوادههای معترضان دستگیرشده ساعتها یا روزها از محل نگهداری آنها اطلاعی نداشتند.
در ماههای گذشته گزارشهای بسیاری از استفاده نیروهای امنیتی و سرکوبگر رژیم جمهوری اسلامی از بازداشتگاههای مخفی و غیرقانونی مخابره شده است.
سازمانهای حقوقبشری در آخرین آمارهای خود اعلام کردهاند که دستکم 19 هزار نفر در جریان اعتراضات بازداشت شدهاند. در هفتههای اخیر، مقامات قوهقضائیه جمهوری اسلامی در پی موافقت علی خامنهای با آزادی برخی از بازداشتیهای اعتراضات یا زندانیان سیاسی، با اخذ تعهد کتبی و توبه نامه از این شهروندان، آنها را آزاد کردهاند. با اینوجود هنوز بسیاری از معترضان و فعالان مدنی و سیاسی در حبس هستند و دستکم 14 نفر از معترضان نیز در خطر اعدام قرار دارند.