یک روز پیش از سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور تحریمها به ایران، ۱۱ سازمان حقوق بشری در بیانیهای به «استفاده ابزاری جمهوری اسلامی» از نظام گزارشگران حقوق بشر این سازمان اعتراض کردند.
این سازمانها در بیانیه خود که روز جمعه ۱۶ اردیبهشت منتشر شده، رژِیم ایران را متهم کردهاند که «با هدف دور کردن توجه جهانی از موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران»، به این گزارشگر اجازه سفر به کشور را داده است.
آلنا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور مربوط به تحریمهای قهری و یکجانبه، در فروردین گذشته از سفر خود به ایران در ماه اردیبهشت خبر داد.
در بیانیهای که وبسایت سازمان ملل متحد در همان زمان منتشر کرد آمده است که دوهان از ۱۷ تا ۲۸ اردیبهشت برای تحقیق درباره آنچه آثار «تحریمهای یکجانبه» بر حقوق انسانی شهروندان در ایران خوانده شده، به تهران سفر میکند.
سفر این گزارشگر سازمان ملل متحد به ایران در حالی انجام خواهد شد که در مقابل رژیم جمهوری اسلامی تاکنون به هیچ یک از گزارشگران ویژه حقوق بشر حق سفر و ورود به ایران را نداده و بارها آنها را به «سیاسیکاری» متهم کرده است.
یازده سازمان حقوق بشری از جمله بنیاد عبدالرحمن برومند، آرتیکل ۱۹، حقوق بشر ایران و مرکز اسناد حقوق بشر ایران در بیانیه خود با اشاره به همین موضوع، میگویند که «جمهوری اسلامی ۱۷ سال است که اجازه سفر و دسترسی گزارشگران حقوق بشر این سازمان به ایران را نداده است».
آنها در ادامه تاکید میکنند که «مقامات ایرانی قصد دارند از سفر و دیدار گزارشگر امور مربوط به تحریمها برای فرار از بررسی سابقه عدم همکاری خود با دیگر گزارشگران و انداختن تقصیر کمبودهای حقوق بشری بر گردن تحریمها بهره بگیرند.»
دولت دونالد ترامپ در آمریکا پس از خروج از توافق اتمی موسوم به برجام، جمهوری اسلامی را هدف تحریمها یی سخت قرار داد تا مقامات این رژیم را برای رسیدن به توافقی «بهتر» به پای میز مذاکره بیاورد.
در مقابل مقامات حکومتی ایران بارها این تحریمها را دلیل کمبود اقلام حیاتی در کشور از جمله دارو معرفی کرده و خواستار لغو آنها شدهاند.
عبدالناصر همتی، رئیس وقت بانک مرکزی رژیم ایران آذر ۹۹ گفت که ایران به دلیل «تحریمهای آمریکا» نتوانسته اقدام به خرید واکسن کند؛ موضوعی که به فاصله چند روز بعد از آن توسط ناصر ریاحی رئیس اتحادیه واردکنندگان داروی ایران رد شد.
سازمانهای امضاکننده بیانیه در عین آن که میپذیرند تحریمهای اقتصادی برای مردم ایران «عواقبی منفی در پی داشته» تاکید میکنند که «فقر و تبعیض در تحصیل و استخدام و عدم امنیت غذایی و عدم دسترسی به اینترنت آزاد و مسکن کافی با تحریمهای خارجی شروع نشده و فقط نمیتواند معلول تحریمهای خارجی باشد.»
آنها در ادامه «سوء مدیریت و فساد و عدم پاسخگویی و فقدان حکومت قانون» در ایران را از جمله دلایل اصلی شرایط اقتصادی مردم در حال حاضر معرفی میکنند.
پیشتر شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل نیز با اشاره به موافقت ایران با سفر «نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای بررسی آسیب تحریمها» از مقامهای این سازمان خواسته بود که انجام این سفر را به «اجازه ورود گزارشگر ویژه حقوق بشر» به ایران مشروط کنند.