رایگیری دور دوم انتخابات ریاستجمهوری ترکیه عصر یکشنبه هفتم خرداد به پایان رسید و گزارشها حاکی است که با شمارش بیش از ۹۹ درصد آرا، رجب طیب اردوغان برنده غیررسمی انتخابات معرفی شد.
رئیسجمهور ترکیه در یک سخنرانی در میان هواداران خود در استانبول اعلام پیروزی کرد.
او با قدرددانی از مردم ترکیه برای شرکت در انتخابات گفت که آنها به ما مسئولیت دادند برای پنج سال دیگر در قدرت باشیم.
او با تمسخر به رقیب انتخاباتی خود گفت: «خداحافظ، خداحافظ، خداحافظ کمال.» هواداران اردوغان هم کمال قلیچداراوغلو را هو کردند.
اردوغان افزود: «ترکیه تنها برنده امروز است.»
قلیچداراوغلو نیز در اولین واکنش به نتایج آرا، این دور از انتخابات را «ناعادلانهترین انتخابات طی سالهای گذشته» خواند و اعلام کرد به مبارزه خود علیه دولت اردوغان ادامه میدهد.
او با اشاره به کسب نزدیک به ۴۸ درصد آرا در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری تصریح کرد این موضوع نشان میدهد که مردم ترکیه خواهان تغییر دولت «تمامیتخواه» هستند.
قلیچداراوغلو همچنین نسبت به «مشکلاتی که در انتظار ترکیه است»، هشدار داد.
در همین حال، در پی اعلام پیروزی اردوغان، لیر ترکیه بار دیگر مقداری از ارزش خود را از دست داد و هر دلار آمریکا ۲۰ لیر معامله شد که یک رکورد تاریخی است.
لیر ترکیه از آغاز سال جاری میلادی حدود شش درصد از ارزش خود را از دست داده است.
بر اساس نظر کارشناسان، اصرار اردوغان برای پایین نگهداشتن نرخ بهره بانکی، باعث سقوط ارزش لیر شده است.
از زمان اعلام سیاست نرخ بهره پایین بانکی توسط دولت اردوغان در سال ۲۰۲۱، لیر ترکیه بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.
نتایج رسمی انتخابات هنوز اعلام نشده است، اما رسانههای ترکیه گزارش دادند که اردوغان با کسب بیش از ۲۶ میلیون رای، تاکنون ۵۲.۴ درصد آرا را از آن خود کرده و کمال قلیچداراوغلو نیز با کسب ۲۳.۸ میلیون رای، ۴۷.۷ درصد آرا را به دست آورده است.
با این حال تلویزیونها و خبرگزاریهای ترکیه در ساعات گذشته هرکدام آمار متفاوتی اعلام کردند.
رسانههای نزدیک به اردوغان و حزب حاکم، رئیسجمهور فعلی را پیشتاز معرفی کردند، در حالی که رسانههای مخالفان، قلیچداراوغلو را برنده نتایج اولیه انتخابات اعلام کردند.
در صورت عدم شکایت رقیب انتخاباتی او و تائید نتایج رایگیری توسط شورای عالی انتخابات ترکیه، او تا سال ۲۰۲۸ رئیسجمهور باقی خواهد ماند.
اردوغان که ۶۹ سال دارد، در بیست سال گذشته رهبری ترکیه را در دو مقام نخستوزیری و ریاستجمهوری در دست داشته است و آقای قلیچدار اوغلو انتخابات این دوره را همهپرسی برای آینده ترکیه توصیف کرده بود.
در اولین واکنشها به نتایج غیررسمی انتخابات ترکیه، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، «پیروزی» آقای اردوغان را تبریک گفت.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور اسلامی ایران، نیز در پیامی «پیروزی» اردوغان را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که در دوره جدید ریاستجمهوری او، «روابط دوستانه» جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بیش از پیش تقویت شود.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، نیز با تبریک به اردوغان، پیروزی او را نشانه «قدردانی مردم ترکیه از فعالیتها و سیاست خارجی مستقل» او دانست.
قلیچداراوغلو صبح یکشنبه با حضور در پای صندوق رای گفت «این انتخابات در شرایط بسیار سختی برگزار شد، انواع تهمت و افترا وجود داشت. اما من به عقل سلیم مردم اعتماد دارم. دموکراسی و آزادی خواهد آمد. مردم خواهند توانست آزادانه از سیاستمداران انتقاد کنند.»
آقای اردوغان نیز بعد از انداختن رای خود به صندوق گفت این اولین انتخاباتی است که به دور دوم میکشد و امیدوارم نتیجه هر چه باشد، به نفع مردم باشد.
او همچنین از مشارکت بالای مردمی در پای صندوقهای رای قدردانی کرد.
بر اساس گزارشهای رسمی، ۹۰ درصد از واجدین شرایط در دور اول انتخابات ریاستجمهوری رای داده بودند.
آقای اردوغان حمایت طیف گستردهای از محافظهکاران و قشر مذهبی جامعه را در اختیار دارد. بیشتر جوانان، ملیگرایان ترک، کردهای ساکن ترکیه و طرفداران بهبودی روابط با غرب نیز حامی آقای قلیچداراوغلو هستند.
پیشتازی اردوغان در دور نخست انتخابات در روز ۲۴ اردیبهشت با وجود کاهش ارزش لیر، تورم سنگین و لطمهدیدن شدید توان خرید بسیاری از مردم، بحران مسکن و معضل پناهجویان در این کشور حاصل شد. او ۴۹.۵۲ درصد و قلیچداراوغلو ۴۴.۸۸ درصد آرا را کسب کرد. کسب بیش از ۵۰ درصد از آرا برای پیروزی یک نامزد الزامی است.
با اینحال، سوال اصلی در ذهن مخالفان اردوغان این است که پیروزی قلیچداراوغلو تا چه میزان میتواند بر آینده کشور و وضعیت معیشتی مردم تاثیر بگذارد.
در صورت برنده شدن اردوغان، او تا سال ۲۰۲۸ در پست ریاستجمهوری باقی خواهد ماند.
سیاست پایین نگهداشتن نرخ بهره بانکی او منجر به افت شدید ارزش لیر، تورم ۸۵ درصدی و صرف دهها میلیارد دلار از ذخایر ارزی برای حمایت از ارزش پول ملی کشور شده است.
از سوی دیگر، در دو دهه رهبری او بر ترکیه، این کشور از لحاظ صنعتی، گردشگری و انرژی به شدت توسعه یافته و تولید ناخالص داخلی کشور بیش از چهار برابر شده است.
سیاست خارجی ترکیه نیز طی سالهای گذشته همواره با انتقادات غرب مواجه بوده؛ خصوصا ورود نظامیان ترک به سوریه و لیبی، همچنین روابط نزدیک اردوغان با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه.
با اینحال، روابط او با پوتین منجر به اجازه روسیه برای صادرات غلات اوکراین با نظارت ترکیه به بازارهای جهانی شد و جلو اوجگیری قیمت غلات در جهان را گرفت.