مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آستانه نشست شورای حکام آژانس، در نشست مطبوعاتی روز دوشنبه ۱۶ خرداد گفت که ایران به طور مداوم به غنیسازی اورانیوم ادامه میدهد و دستیابی جمهوری اسلامی به منابع قابل توجهی که از خط قرمز عبور کند «خیلی خیلی نزدیک است و چند هفته بیشتر نیست.»
رافائل گروسی اظهار داشت: «برخی میگویند» که جمهوری اسلامی همین الان هم مقدار قابل توجه اورانیوم غنیشدهای که خط قرمز را رد میکند، «رسیده است.»
او در ادامه نیز گفت که اگر تمامی اورانیومهای غنیسازیشده که اکنون در دست جمهوری اسلامی است، یکجا جمع شود به آن «مقدار قابل توجه» خواهد رسید.
اسرائیل و قدرتهای غربی نگراناند که جمهوری اسلامی ایران از «مقدار قابل توجه» اورانیوم غنیشده خود برای ساخت بمب اتم استفاده کند و مقدار «قابل توجه» مورد اشاره رافائل گروسی را خط قرمز میدانند. ایران داشتن برنامه نظامی هستهای را انکار میکند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادامه نشست مطبوعاتی خود تاکید کرد که همچنان تردیدهای مهمی در ارتباط با برنامه هستهای «جاهطلبانه» ایران وجود دارد اما راهی جز این نیست که همکاری طرفها با ایران در مورد این برنامه هستهای ادامه یابد.
مدیرکل آژانس گفت که «ایران توضیحاتی ارائه نکرده است که از نظر فنی در رابطه با یافتههای آژانس در سه مکان اعلام نشده در ایران باورپذیر باشد. همچنین ایران مکان یا مکانهای فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده به مواد هستهای را که در سال ۲۰۱۸ از تورقوزآباد منتقل شده است، به آژانس اطلاع نداده است.»
گروسی تاکید کرد: «مانند گذشته و برای اینکه آژانس در موقعیتی باشد که در خصوص صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران تضمین دهد، همچنان آماده است تا بدون تأخیر مجدداً با ایران برای حل این مسائل تعامل کند.»
او اما تاکید کرد که روند این همکاری نباید بیپایان باشد.
گروسی تاکید کرد که قطعنامه احتمالی پیش روی شورای حکام آژانس نیز باید به ایران یادآوری کند که نیاز به همکاری بیشتر است.
فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده آمریکا پیشنویس قطعنامهای را آماده کردهاند تا از شورای حکام آژانس بخواهند جمهوری اسلامی به دلیل پاسخندادن به پرسشهایی درباره آثار اورانیوم در تأسیسات هستهای اعلامنشده مورد مؤاخذه قرار گیرد.
در مقابل، جمهوری اسلامی هشدار داده است که هرگونه اقدام سیاسی علیه برنامه هستهای ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی با «واکنش فوری جمهوری اسلامی» روبهرو خواهد شد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه رژیم ایران در تماس روز شنبه ۱۴ خرداد با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، همچنین هشدار داد که ارائه پیشنویس قطعنامه در شورای حکام «برخلاف رویه دیپلماسی، شتابزده و غیرسازنده» است که موجب «سختتر و پیچیدهتر» شدن روند مذاکرات خواهد شد.
در این میان، نخستوزیر اسرائیل نیز در گفتوگو با رافائل گروسی در سفر غیرمترقبه شامگاه پنجشنبه ۱۲ خرداد به اسرائیل هشدار داده است که اگر جامعه بینالمللی نتواند در زمان مناسب برنامه هستهای ایران را مهار کند، کشورش علیه جمهوری اسلامی اقدام خواهد کرد.
پیشتر رسانههای ایران از مخالفت مسکو با پیشنویس قطعنامه علیه ایران خبر داده و نوشتهاند که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در گفتوگو با امیرعبداللهیان «بر مخالفت قطعی مسکو با پیشنویس قطعنامه آمریکا و سه کشور اروپایی در شورای حکام آژانس تاکید کرد».
ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری خلق چین نیز در واکنش به خبر قطعنامه پیشنهادی آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان، به شورای حکام آژانس اعلام کرده است که پکن با چنین اقدامی مخالف است.
خبرگزاری رویترز هفته گذشته نوشته بود قدرتهای غربی، در نشست پیشین شورای حکام، فقط به این دلیل که مذاکرات احیای برجام در وین به شکست نینجامد، از تصویب قطعنامه علیه ایران خودداری کرده بودند.
جمهوری اسلامی ایران اسفند پارسال متعهد شده بود که در بازه زمانی سهماهه به پرسشهای آژانس درباره منشأ اورانیوم در سایتهای اعلامنشدهٔ خود پاسخ شفاف بدهد، اما گزارش جدید آژانس نشان میدهد که ایران به تعهد خود عمل نکرده و مذاکرات احیای برجام نیز از همان زمان متوقف مانده است.
پیشتر گزارش شده بود که بازرسان آژانس سه محل «مشکوک» را از جمله در پارچین و تورقوزآباد شناسایی کردهاند.